Nederland is verdeeld in verschillende overheden:
-
Het Rijk (ook wel 'Den Haag' genoemd)
-
De provincie
-
Het waterschap
-
De gemeente
De gemeente is de overheid die het dichtst bij je staat. Hier kun je terecht voor bijvoorbeeld je paspoort of rijbewijs. Maar de gemeente besluit over nog veel meer onderwerpen. Onderwerpen die belangrijk zijn voor jou, want ze hebben direct effect op jou en je omgeving!
Op deze pagina lees je waar de gemeente Zwolle over gaat en hoe de politiek in de gemeente precies werkt.
Swollwacht is een lokale politieke partij. Dat betekent dat wij alleen in Zwolle actief zijn. Wij hebben geen 'moederpartij' in Den Haag.
We zijn daarom helemaal onafhankelijk en beslissen wat het beste is voor Zwolle en de Zwollenaren (mens en dier!).
>Lees onze kernwaarden.
In onze Toolkit Democratie geven we tips over hoe jij als inwoner invloed kunt uitoefenen.
Zo werkt politiek,
Over welke onderwerpen gaat de gemeente?
Zwolle is een grote gemeente. Er wonen ruim 132.000 mensen. Daarmee staat de stad op plek 19 van grootste steden van Nederland. De gemeente besluit over verschillende thema's, zoals:
-
Wonen
-
Zorg en welzijn
-
Onderwijs en jeugd
-
Dieren en natuur
-
Ruimtelijke ordening
-
Duurzaamheid
-
Energie
-
Ouderen
Bekijk op www.zwolle.nl/inwoners meer informatie per thema.
Of kijk op de website van ProDemos wat de gemeente doet.
-
Armoede
-
Veiligheid
-
Sport
-
Economie
-
Vluchtelingen
-
Afval
-
Cultuur
-
Financiën
Hoe werkt de gemeenteraad?
De gemeenteraad is het hoogste bestuursorgaan in de gemeente. De gemeenteraad is dus de baas! (en niet, zoals veel mensen denken, de burgemeester). Dit komt omdat Nederland een democratie is. De inwoners beslissen. Zij kiezen de raadsleden. Die noemen we ook wel volksvertegenwoordigers.
Zwolle heeft 39 raadsleden. Elke gemeente heeft een ander aantal, afhankelijk van het aantal inwoners. De raadsleden doen hun werk vaak naast een andere baan. Ze krijgen een vergoeding (geen salaris) voor hun werk als raadslid. Er zitten 10 politieke partijen (fracties) in de Zwolse raad.
Swollwacht heeft 3 raadsleden en 2 burgerleden.
Elke week, op maandagavond, vergadert de gemeenteraad van Zwolle in het stadhuis. Dat heet in Zwolle het Raadsplein. Je kunt deze vergaderingen live bijwonen of online (terug)kijken. De vergaderingen gaan over onderwerpen die de raad of het college bepalen. Onderwerpen die rechtstreeks invloed hebben op jouw omgeving! Bijvoorbeeld over woningbouw, toegankelijkheid, dierenwelzijn, afvalbeleid, windmolens, veiligheid, asielbeleid, cultuur of onderwijs.
Eén keer per maand stemt de gemeenteraad over de onderwerpen waar ze in de weken ervoor over hebben vergaderd. Ze stemmen in met nota's van het college of over moties van fracties. Als er 20 stemmen (de helft plus 1) vóór zijn, wordt de motie of voorstel aangenomen. Het college moet het dan uitvoeren (met hulp van de ambtenaren).
Naast vergaderen, gaan raadsleden in gesprek met inwoners en ondernemers in de stad. Je kunt zeggen dat ze dag en nacht raadslid zijn. Ze zijn altijd aanspreekbaar. Bijvoorbeeld op werkbezoeken, informatieavonden, wijkbijeenkomsten, of op uitnodiging van mensen en organisaties in de stad (dus ook van jou! Je kunt ons altijd uitnodigen).
Lees meer over hoe de gemeenteraad werkt op de website van Zwolle.
Welke taken heeft de gemeenteraad?
De gemeenteraad heeft verschillende taken:
-
Volksvertegenwoordigen - oftewel: de inwoners van Zwolle vertegenwoordigen.
-
Kaderstellen - oftewel: op hoofdlijnen het beleid en de begroting van Zwolle bepalen.
-
Controleren - oftewel: controleren of het college van burgemeester en wethouders de hoofdlijnen uitvoert.
Bekijk meer op de website van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden.
Alle politieke termen uit de gemeente op een rijtje
Ambtenaar - medewerker in dienst van de gemeente die het college helpt bij het uitvoeren van beleid. In Zwolle werkten in 2022 1.258 ambtenaren.
Amendement - wijziging van een besluit. Als een meerderheid vóór stemt, wordt het besluit gewijzigd.
Begroting - plan voor de financiën van het komende jaar. De gemeenteraad moet jaarlijks de begroting goedkeuren.
Beleid - alle plannen die door de gemeente worden uitgevoerd.
Betoog - de tekst die een raadslid of burgerlid uitspreekt tijdens een raadsvergadering. Hierin maakt hij of zij duidelijk hoe zijn of haar partij over een bepaald onderwerp denkt.
Burgemeester - voorzitter van het college en de gemeenteraad. Vaak lid van een politieke partij, maar dat is niet verlicht. Als burgemeester sta je boven de partijen. Peter Snijders is de burgemeester van Zwolle.
Burgerlid - raadslid zonder stemrecht. Debatteert mee, schrijft moties en betogen en is volwaardig lid van de fractie. Swollwacht heeft 3 burgerraadsleden: Chanel, Ron en Erna.
Coalitie - de partijen die na de verkiezingen samen het college vormen. Vaak hebben zij de meerderheid in de raad. In Zwolle vormen ChristenUnie, GroenLinks, D66 en CDA de coalitie.
College - de burgemeester en wethouders. Zij zijn het dagelijks bestuur van de gemeente. Zij hebben een fulltime baan. Ze zijn lid van een van de coalitiepartijen en hebben hun eigen portefeuille.
Fractie - gemeenteraadsleden of burgerleden van een politieke partij.
Fractievoorzitter - leider van de fractie in de gemeenteraad.
Griffie - ambtenaren die voor de gemeenteraad werken. Aan het hoofd staat de griffier.
Griffier - hoofd van de griffie en eerste aanspreekpunt van de raad. Zit tijdens raadsvergaderingen naast de burgemeester.
Informatienota - document waarin het college meer uitlegt geeft over een onderwerp. De gemeenteraad stemt over de nota ('vaststellen').
Inspreken - de gemeenteraad toespreken tijdens een raadsvergadering. Elke inwoner, belangengroep of ondernemer kan dat doen!
Kandidatenlijst - lijst met kandidaten voor de gemeenteraad. Hier kun je op stemmen tijdens de gemeenteraadsverkiezingen.
Lijsttrekker - de eerste kandidaat op de kandidatenlijst voor de verkiezingen. Is ook de politiek leider van de partij en wordt na de verkiezingen vaak de fractievoorzitter.
Meerderheid - een motie, amendement of voorstel wordt aangenomen als 20 raadsleden (de helft plus 1) vóór stemt.
Motie - een motie is een verzoek, opdracht of signaal aan het college. Als een meerderheid vóór stemt, is de motie aangenomen en moet ie worden uitgevoerd.
Oppositie - de partijen die niet in het college zitten. Vaak vormen ze de minderheid van de raad.
P&C-cyclus - de planning- en controlcyclus over de financiën (jaarstukken en begroting) van de gemeente. De gemeenteraad stemt hier jaarlijks over.
Partijbestuur - verantwoordelijk voor de organisatie van de politieke partij (zoals kandidatencommissies, verkiezingscampagnes en de partijfinanciën). Swollwacht heeft 5 bestuursleden.
Perspectiefnota - document waarin de plannen voor de komende 4 jaar staan. De gemeenteraad debatteert en stemt erover.
Portefeuille - verzameling onderwerpen waar een raadslid, wethouder of burgemeester verantwoordelijk voor is. Bijvoorbeeld onderwijs, economie of wonen.
Presidium - de fractievoorzitters die beslissen over de organisatie, procedures en vergaderingen van de raad.
Quorum - minimumaantal raadsleden dat bij de raadsvergadering moet zijn, om de stemming geldig te verklaren. In Zwolle zijn dat er minimaal 20.
Raadslid - lid van de gemeenteraad. Je wordt officieel beëdigd als raadslid. Elke inwoner van Zwolle die 18 jaar of ouder is kan raadslid worden. Ook met een andere nationaliteit. Daar zijn regels aan verbonden.
Raadsplein - de gemeenteraadsvergaderingen in Zwolle.
Reces - periode zonder vergaderingen (bijvoorbeeld tijdens de zomer, herfstvakantie of kerst).
Reglement van orde - document waarin de regels voor de raadsvergaderingen staan.
Rekenkamer - instantie los van de raad die de doelmatigheid, doeltreffendheid en rechtmatigheid van het beleid onderzoekt.
Verkiezingsprogramma - document waar de speerpunten van een politieke partij staan. Wordt voor de verkiezingen gepubliceerd.
Vertrouwenscommissie - groep raadsleden die functionerings- en beoordelingsgesprekken met en over de burgemeester voert. De inhoud van de gesprekken is geheim.
Volksvertegenwoordiger - ander woord voor raadslid. Om te benadrukken dat hij of zij namens de kiezers spreekt. Ook Statenleden (provincie) en, leden van het algemeen bestuur van het waterschap en Tweede Kamerleden zijn volksvertegenwoordigers.
Werkgeverscommissie - groep raadsleden die namens de raad de werkgever is van de griffie. Silvia Bruggenkamp is voorzitter van deze commissie.
Wethouder - lid van het college namens een van de coalitiepartijen met een eigen portefeuille. Zwolle heeft 6 wethouders.
Zetel - een plek in de gemeenteraad. Swollwacht heeft 3 zetels.
Staat de term die je zoekt er niet tussen? Of heb je een andere vraag? Laat het ons weten! Mail naar info@swollwacht.nl.
Jouw invloed
De gemeente waarin je woont neemt allerlei beslissingen en soms is het echt niet duidelijk wat je kunt doen om deze beslissingen te beïnvloeden. In de Toolkit democratie hebben wij 10 instrumenten voor je verzameld waarmee jij invloed kunt uitoefenen.